Wist je dat IJsland wereldwijd op nr. 1 staat als het gaat om de toepassing van herbruikbare energie? Ongeveer 90% van de IJslandse huizen geniet van een warm huis door middel van geothermische energie.
Wat is geothermische energie?
Geothermische energie is energie die wordt opgewekt uit aardwarmte. De aardwarmte kan gebruikt worden voor het verwarmen van gebouwen maar ook voor het verwekken van elektriciteit. Deze vorm van energiewinst is veel beter voor het milieu dan het gebruik van fossiele energiebronnen, zoals aardgas, steenkool en aardolie. Deze fossiele energiebronnen zijn namelijk niet hernieuwbaar en geothermische energie wel. Dit houdt in dat de fossiele brandstoffen op gaan raken als dit niet meer in de aardbodem te verkrijgen is.
In Nederland wordt geothermische energie winning in verhouding nog weinig toegepast. Dit heeft te maken met het feit dat de olie- en gasprijzen veel lager liggen dan de prijs van geothermische energie. Het is namelijk heel duur om de leidingen naar de aardkern te leggen en vanuit daar verwarmd water terug omhoog te pompen. Daarnaast is IJsland erg vulkanisch en ligt de aardwarmte op veel plekken net onder of gelijk aan het aardoppervlak. In Nederland is dit niet het geval.
Weetjes Geothermische energie IJsland
- IJsland haalt 99,96% van de energie uit hernieuwbare energie.
- Reykjavík, de hoofdstad van IJsland, heeft het grootste stadsverwarmingssysteem ter wereld
- De beroemde Blue Lagoon wordt volledig aangedreven door geothermische energie
- IJsland heeft meer dan 600 warmwaterbronnen en 200 vulkanen
- 5 van de grootste elektriciteitscentrales van IJsland zijn: Hellisheiði Power Station (303 MW), Nesjavellir geothermische krachtcentrale (120 MW), Reykjanes elektriciteitscentrale (100 MW), Svartsengi-krachtcentrale (76,5 MW), Krafla-krachtcentrale (60 MW) en de Þeistareykir elektriciteitscentrale (45 MW)
Op sommige plekken in IJsland is de grond zó ontzettend heet dat er zelfs stoom uit komt. Hier is de aardkorst heel erg dun en is er veel vulkanische activiteit in de omgeving. Als je in deze gebieden loopt, wordt het je zelfs wat heet onder je voeten. De heerlijke warmwaterbronnen en (kokend water!) spuitende geisers zijn dus op een volledig natuurlijke manier ontstaan.
Geothermische centrales in IJsland
In IJsland zijn 6 geothermische centrales die stoom en water verwerken. De stoom wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit en het water voor verwarming van de huishoudens. Er zijn rondom (actieve) vulkanen leidingen aangelegd op minimaal 2 km diepte. Hier zijn twee leidingen met pompen voor nodig. De ene haalt het water omhoog, de andere geleid het na gebruik terug, zodat het opnieuw kan opwarmen. Deze leidingen zorgen ervoor dat de huishoudens in de regio verwarmd worden.
De 6 geothermische centrales in IJsland:
- Hellisheiði Power Station, gelegen in de gemeente Selfoss, langs de golden circle route.
- Nesjavellir Geothermal Power Station, gelegen op 11 kilometer van Hellisheiði, in gemeente Selfoss.
- Reykjanes Power Station, gelegen aan de westkant van het Reykjanes schiereiland,nabij Gunnuhver.
- Svartsengi Power Station, gelegen op het schiereiland Reykjanes, nabij de Blue Lagoon en het stadje Grindavík.
- Krafla Power Station, gelegen in het noorden van IJsland, dichtbij Myvatn.
- Þeistareykir Power Station, gelegen in het noorden van IJsland, nabij het stadje Húsavík.
Hoe gebruikt IJsland geothermische energie?
De IJslanders zijn erg innovatief in het gebruiken van aardwarmte. Zo zijn er sinds 1924 kassen waarin groente, fruit, aardappelen en zelfs bloemen geteeld worden. Hierdoor hoeven ze deze producten niet meer tegen een hoge prijs te importeren. Op de Fridheimar tomatenboerderij kun je heerlijke gerechten proeven van groente die door geothermische energie gekweekt is. De (all you can eat) tomatensoep met brood is heerlijk. Even lekker opwarmen hier.
Daarnaast gebruiken ze het voor het opwarmen van huizen en kantoren, voor de hottub in de tuin en om te douchen. Wist je dat CV-ketels en boilers hierdoor niet voorkomen in de IJslandse huishoudens?
Geothermische energie; voor- en nadelen
Voordelen
Het grootste voordeel van de geothermische energie is dat deze herbruikbaar is. Dit houdt in dat de energie, in tegenstelling tot fossiele brandstoffen, niet op kan raken. Ook is er weinig Co2 uitstoot bij het winnen van aardwarmte en zijn de lage kosten een groot voordeel.
Ondanks dat IJsland een van de duurste landen ter wereld is, betalen de IJslanders geen hoge energierekeningen. Als we pech hebben betalen we in Nederland €600 per maand aan energie. In IJsland betalen ze slechts €650 per jaar. Dat scheelt dus een hele hoop aan kosten. En dan zijn ze ook nog eens een heel stuk milieubewuster bezig.
Nadelen
Helaas zijn er ook nadelen bij het winnen van geothermische energie. Het diep boren kan ervoor zorgen dat de kans op aardbevingen toeneemt. Daarbij is het boren en aanleggen van leidingen en energiecentrales niet bepaald goedkoop. Denk maar aan kosten vanaf 1 miljard euro. Daarentegen zijn de kosten voor de aardwarmte voor de bewoners van IJsland dus zeer laag.
Geothermische energie in de Westfjorden
In de Westfjorden van IJsland is geen vulkanische activiteit waar te nemen, omdat dit het oudste deel van de IJslandse landmassa is. Dit is ongeveer 16 miljoen jaar geleden gevormd en sindsdien weggeduwd van de Mid-Atlantische Rug. Hierdoor zijn de Westfjorden het enige deel van het land dat het water met elektriciteit moet verwarmen in plaats van met geothermisch verwarmd water.
Geothermische energie en de bevolking
Erg zuinig met de energie zijn de IJslanders trouwens niet. Zij gebruiken per persoon meer energie dan waar ook ter wereld. Dit heeft deels te maken met de vaak lage temperaturen en koude wind, waardoor de verwarming in de winter vaak dag en nacht volledig aanstaat. Het warme water is zo goedkoop in IJsland dat IJslanders bekend staan om hun lange douches. Als een ruimte te warm wordt, zullen IJslanders eerder geneigd zijn een raam open te zetten dan de verwarming lager te zetten. Dat terwijl wij in Nederland in de winter thuis zitten met de verwarming op 18 graden, omdat het anders te duur wordt… Wat een contrast.
De IJslanders gebruiken deze vorm van energiewinning niet alleen voor het verwarmen van de huizen, maar ook voor het verwarmen van natuurbaden, zoals de Sky Lagoon in Reykjavík. In het noorden vind je de Myvatn Nature Baths en door het hele land heen vind je zwembaden die met aardwarmte verwarmd worden zodat je het hele jaar door kunt genieten van een duik in warm water!
Gek genoeg is er aan hitte dus geen tekort in IJS land 😉
Mijn persoonlijke tips en ervaringen in IJsland
Lees in mijn e-books alles wat je moet weten voor jouw IJsland reis.
- De ultieme reisgids voor de ringweg
- Reisplanning 15 dagen
- Reisplanning 7 dagen
- Voorbereiding & checklist
Schrijf je in voor de Vleugje IJsland nieuwsbrief
Op de hoogte zijn van het laatste IJslandse nieuws, het weer of leuke feestdagen? Ik stuur je graag maximaal 1 keer per week een nieuwsbrief met interessante informatie over IJsland. Laat je gegevens hieronder achter en klik op inschrijven.