Katla is een van de beruchtste vulkanen in IJsland die nu al 100 jaar niet meer is uitgebarsten. Maar met gemiddeld iedere 50 jaar een uitbarsting kunnen we er misschien snel weer eentje verwachten… Wil jij alles weten over deze tikkende tijdbom? Lees dan snel verder.
Wat is Katla?
Katla is een actieve vulkaan die zich in de zuidelijke hooglanden bevindt, direct onder een van de gletsjertongen van Mýrdalsjökull gletsjer. Deze gletsjertong heet Kötlujökull en werd vernoemd naar de machtige Katla vulkaan. Door de vele uitbarstingen komt er zwart vulkanisch zand vrij, waardoor de Mýrdalsjökull gletsjer veel zwarte lagen heeft.
Het is een aanrader om de Katla ijsgrot bezoeken; een volledig natuurlijke ijsgrot op de vulkaan. Katla betekent ‘Ketel’ in het IJslands, en veel vrouwen zijn vernoemd naar de vulkaan. Het is een van de populairste meisjesnamen in IJsland.
Wat voor soort vulkaan is Katla?
Katla is net zoals Eyjafjallajökull een stratovulkaan. Een stratovulkaan is een hele hoge, kegelvormige vulkaan met steile hellingen. Het is zo’n soort vulkaan die je voor je ziet als je aan een vulkaan denkt, omdat dit het meest voorkomende vulkaantype ter wereld is. De uitbarstingen zijn meestal erg explosief en kunnen daardoor gevaarlijk zijn.
Wanneer is Katla uitgebarsten?
Katla is een van de grootste vulkanen van IJsland en wordt als zeer actief beschouwd. Van het jaar 930 tot 1918, zijn 16 tot 20 uitbarstingen gedocumenteerd. De tijd tussen de uitbarstingen varieerde van 20 tot 80 jaar maar sinds 1918 is er geen uitbarsting meer geweest. Dat is dus al meer dan 100 jaar sinds de laatste gewelddadige uitbarsting. Wie weet wat er nog gaat komen. De vulkaan wordt in IJsland goed gemonitord. Meestal vindt een uitbarsting plaats na vele aardbevingen in een korte tijd.
Waar ligt Katla in IJsland?
Katla is het kloppende hart van het vulkanische systeem in het zuiden van IJsland en ligt dichtbij de stad Vik ý Myrdal. Als je op onderstaande kaart kijkt, ligt Katla precies in het midden van de zuidkust, ten oosten van de beroemde Eyjafjallajökull (gletsjer vulkaan) en ten westen van het stadje Kirkjubæjarklaustur. Het is ongeveer 150 km rijden vanuit de hoofdstad Reykjavík.
Hoe bereik je Katla?
Je kunt Katla zelf niet zien, omdat hij verstopt zit onder een dikke laag gletsjerijs. Je kunt wel de Katla ijsgrot bezoeken, maar voordat ik je uitleg hoe je daar komt is het goed om te weten hoe je in het zuiden van IJsland komt. Er zijn twee mogelijkheden; je huurt een auto of je boekt een excursie vanuit Reykjavík.
Met de auto
Als je een auto huurt tijdens je reis naar IJsland, heb je alle vrijheid om je eigen route te bepalen. Het is niet veilig om zelf de Katla ijsgrot te bezoeken; je hebt een gids nodig, want alleen ervaren gidsen kunnen de veiligheid van de grot inschatten omdat ze deze dagelijks bezoeken. Daarnaast heb je ook de juiste uitrusting nodig, zoals een pikhouweel, een helm en stijgijzers. Hierdoor vertrekken de tours vanaf Vík en wordt je met een amfibie voertuig naar de gletsjer gebracht.
Ik raad je aan om een auto te huren bij Blue Car Rental. Tip: Als je via mijn linkje boekt bij Blue Car Rental, krijg je automatisch 5% korting!
Met een excursie vanuit Reykjavík
Als je niet beschikt over een huurauto, dan kun je de Katla ijsgrot gelukkig ook bezoeken vanaf Reykjavík. Er zijn meerdere ophaalpunten, zodat je gemakkelijk mee kunt met de bus. Er is een tour waarbij je alleen Katla bezoekt, en een tour waarbij je ook nog de highlights langs de zuidkust bezoekt. Deze highlights zijn het Reynisfjara strand, de Seljalandsfoss en Skógafoss watervallen en het stadje Vík.
Wanneer de Katla vulkaan bezoeken?
Goed nieuws! De excursies naar de Katla zijn het hele jaar door beschikbaar en een bezoek aan een ijsgrot in de winter is echt zo magisch. Als je in de wintermaanden gaat zul je echter altijd rekening moeten houden met de weersomstandigheden. Bij een sneeuwstorm of zeer harde wind kan je Katla avontuur geannuleerd worden. Denk in de wintermaanden altijd aan extra lagen warme kleding.
Wat meenemen?
Als je een excursie naar de Katla vulkaan gaat doen dan is het belangrijk dat je je comfortabel kleedt. Dit houdt in dat het warm moet zijn, maar je moet er ook goed in kunnen bewegen. Het kan erg koud zijn op de gletsjer en je moet altijd rekening houden met het veranderende weer. Neem daarom altijd een regenjas en een regenbroek mee in je rugzak, ook als het zonnetje nog zo lekker schijnt. Trek je thermoshirt aan met daarover een fleecetrui en een windjack. Als het heel koud is trek ik zelfs 2 thermoshirts aan.
Qua onderkleding heb je een thermo legging nodig en een wandelbroek, liefst van softshell. Je hebt wandelschoenen nodig die tot over je enkel gaan, anders mag je niet mee. Zorg voor een fleece nekwarmer die je nek goed bedekt en die niet kan wegwaaien. En doe geen muts met een pompon op. Geloof me; dat zit echt niet lekker onder die helm… En vergeet je camera natuurlijk niet!
Excursie naar Katla
Het is dus niet verstandig om de Katla vulkaan en de ijsgrot zelf te gaan bezoeken. Het is gevaarlijk om zonder ervaring op een gletsjer te wandelen en je kunt snel verdwalen in een ijsgrot. Ga daarom altijd met een gids. Hieronder lees je meer over de excursie naar de Katla ijsgrot.
Gletsjerwandeling en ijsgrot bezoeken
Het is een van de populairste activiteiten in IJsland; het maken van een gletsjerwandeling en het bezoeken van de Katla ice cave. Je wandelt eerst met je stijgijzers over de Mýrdalsjökull en bezoekt daarna de mooiste ijsgrot van IJsland. Geniet van intens blauwe, grijze en zwarte kleuren terwijl je de grot verkent. De tour duurt ongeveer 3 uur. Boek hier jouw avontuur naar de Katla ijsgrot!
Overnachten in de buurt van Katla
Je kunt de excursie naar de Katla ijsgrot meestal twee keer per dag uitvoeren, namelijk rond half 10 en rond 2 uur. Als je in de ochtend gaat is het heel fijn als je in de buurt kunt overnachten, bijvoorbeeld in Vík ý Myrdal. Dan hoef je niet zo heel vroeg op en er zijn hele leuke restaurants in Vík.
Als je in de middag gaat dan kan het een lange rit terug naar Reykjavík worden, namelijk minimaal 2,5 uur als je onderweg niet meer stopt. Ook al is overnachten in het zuiden van IJsland een stuk duurder dan rondom Reykjavík; Ik raad je toch aan om in de buurt van Vík te overnachten. Ik heb hieronder de leukste overnachtingen voor je op een rijtje gezet.
- Black Beach Suites, gelegen op 7,3 kilometer van Vík ý Myrdal. Je hebt een prachtig uitzicht op het zwarte strand en de huisjes zijn super luxe.
- The Barn, gelegen naast de Black Beach Suites. Dit is een hostel van dezelfde eigenaar. Ik ben hier twee nachten geweest en vond het erg leuk. Het is de goedkoopste accommodatie in deze buurt.
- Prestshús 2 Guesthouse, gelegen op 9,7 kilometer van Vík ý Myrdal. Het is erg gezellig en knus ingericht en je beschikt over een gedeelde keuken en badkamer. Je hebt een prachtig uitzicht op zee en de eigenaar heeft leuke huis- en boerderijdieren.
- Sólheimahjáleiga Guesthouse, gelegen op 24,6 kilometer van Vík, maar met uitzicht op de Mýrdalsjökull gletsjer. Onder deze gletsjer bevindt zich Katla. Ik verbleef hier twee nachten en vond het toch wel spannend om zó dichtbij een actieve vulkaan te slapen.
Parkeren in de buurt van Katla
Het is niet mogelijk om naar Katla toe te rijden en er te parkeren, want de vulkaan bevindt zich onder een gletsjer. Je kunt parkeren bij de touroperator in Vík ý Myrdal. Vanuit hier wordt je met een Jeep in zo’n 45 minuten naar de voet van de gletsjertong gebracht.
Geologie Katla vulkaan
Katla is een subglaciale vulkaan gelegen in het zuiden van IJsland. Zij ligt onder de Mýrdalsjökull en de top van Katla ligt op 1512 meter boven zeeniveau. De vulkaankrater is op zijn breedste punt ongeveer 10 kilometer breed. De ijsgrot is volledig natuurlijk, al werden er wel trapjes uitgehouwen in het ijs, zodat je de ijsgrot makkelijker kunt betreden.
Het ijs van Mýrdalsjökull is op bepaalde punten wel 700 meter dik. Vanwege deze enorme hoeveelheid ijs breken sommige kleinere uitbarstingen niet eens door het oppervlak naar boven. Maar ook deze kleine uitbarstingen kunnen erg gevaarlijk zijn, omdat ze voor onverwachte overstromingen kunnen zorgen als het ijs smelt en van de gletsjer vandaan sijpelt.
Als je de Kötlujökull gletsjertong nadert, zul je merken dat het ijs zwart is door lagen vulkanische as. Zodra je de Katla ijsgrot binnengaat, kun je het zwarte as zien dat is ingekapseld in ijs van honderden jaren van uitbarstingen.
Katla en Eyjafjallajökull
De Katla vulkaan is verbonden met Eyjafjallajökull die in 2010 uitbarstte en een grote verstoring van het luchtverkeer in Europa veroorzaakte. Vanuit de geschiedenis barst Katla meestal binnen tien jaar na de Eyjafjallajökull uit. Dat is tot nu toe dus nog niet gebeurd. Kristín Jónsdóttir (president IJsland) zei in 2016 dat het een kwestie is van ‘wanneer’ en niet ‘of’ Katla opnieuw zal uitbarsten en waarschijnlijk veel schade zal aanrichten…
Katla serie Netflix
De serie Katla verscheen in 2021 op Netflix. Het is een spannende sciencefiction serie die natuurlijk over deze vulkaan gaat. Een jaar na de laatste uitbarsting komt er opeens een vrouw bedolven in het vulkaanas naar het dorpje Vík ý Myrdal toe. Het blijkt een van de vermiste inwoners te zijn na de uitbarsting, waarvan iedereen dacht dat ze overleden was. Maar is zij het wel echt?
Mijn persoonlijke tips en ervaringen in IJsland
Lees in mijn e-books alles wat je moet weten voor jouw IJsland reis.
- De ultieme reisgids voor de ringweg
- Reisplanning 15 dagen
- Reisplanning 7 dagen
- Voorbereiding & checklist
Schrijf je in voor de Vleugje IJsland nieuwsbrief
Op de hoogte zijn van het laatste IJslandse nieuws, het weer of leuke feestdagen? Ik stuur je graag maximaal 1 keer per week een nieuwsbrief met interessante informatie over IJsland. Laat je gegevens hieronder achter en klik op inschrijven.
