Waar ligt IJsland op de wereldkaart?

Toen ik jaren geleden video’s op YouTube keek over IJsland, had ik geen flauw idee waar dit prachtige, mysterieuze land zou liggen. In mijn beleving was dit landschap zó anders dat het wel heel ver weg zou moeten liggen, maar toen ik het opzocht was ik verbaasd dat het maar 3 uurtjes vliegen is vanaf Schiphol! Ik wist het meteen zeker; hier moet ik heen! In deze blog vertel ik je meer over de ligging van IJsland en de invloed van de ligging op het klimaat.

De geografische ligging van IJsland

IJsland ligt in het noordelijke deel van de Atlantische Oceaan. Het is een eilandstaat, wat betekent dat het volledig omringd is door water. Het ligt precies op de geografische scheidslijn tussen Noord-Amerika en Europa en ligt daardoor op de Mid-Atlantische Rug. Dit is een geologische scheidingslijn waar de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen uit elkaar bewegen. Dit heeft geleid tot een groot aantal vulkanen en geisers op het eiland, wat bijdraagt aan het unieke landschap van IJsland.

Om wat specifieker te zijn: IJsland ligt ten noordwesten van het Verenigd Koninkrijk en ten zuidoosten van Groenland. Het is ongeveer op dezelfde breedtegraad als Alaska en Siberië. IJsland ligt op 63 tot 66,5 graden noorderbreedte. Op onderstaande kaart zie je precies waar IJsland ligt.

Op welk continent ligt IJsland?

IJsland is een interessant geval als het gaat om de vraag op welk continent het ligt. Officieel wordt IJsland gerekend tot Europa. Maar geografisch gezien ligt het eigenlijk tussen twee continenten in.

Zoals ik al eerder noemde, ligt IJsland precies op de Mid-Atlantische Rug, waar de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen uit elkaar bewegen. Dat betekent dat het eiland deels op de Noord-Amerikaanse plaat ligt en deels op de Euraziatische plaat. In feite kan je dus zeggen dat IJsland zowel in Noord-Amerika als in Europa ligt!

Als we kijken naar cultuur, taal en geschiedenis, dan is IJsland echt Europees. Het land heeft sterke banden met Scandinavië en de rest van Europa. Dus hoewel het geografisch gezien een beetje een buitenbeentje is, wordt IJsland beschouwd als een deel van Europa. Hierdoor heb je gewoon je eigen mobiele data in IJsland en heb je geen paspoort nodig. Daarnaast is het voor ons Europeanen makkelijker om te verhuizen naar IJsland.

De Bridgde Between Continents

Op het schiereiland Reykjanes kun je over de ‘Bridge Between Continents’ lopen, waarbij je dus letterlijk van het ene naar het andere continent kunt wandelen. Dit is voor veel toeristen een geologie liefhebbers een speciale plek.

De Silfra kloof

Als je de tektonische platen echt van dichtbij wil zien dan is het ook mogelijk om tussen ertussen te snorkelen. Dit kun je doen in de Silfra kloof, gelegen in Thingvellir National Park. Dit nationale park is te vinden langs de populaire Golden Circle route.

Het snorkelen in de Silfra kloof is een van de populairste activiteiten in IJsland, omdat het ook het helderste water ter wereld is! Boek hier je snorkel ervaring in de Silfra kloof.

Hoe ver ligt IJsland van andere landen?

IJsland ligt, zoals je op de kaart al kon zien, behoorlijk geïsoleerd in de Atlantische Oceaan. Het dichtstbijzijnde land is Groenland, dat ongeveer 300 kilometer ten westen van IJsland ligt. Echter is Groenland heel dunbevolkt en heeft het niet echt steden zoals wij die kennen.

Het dichtstbijzijnde land met een flinke bevolking is het Verenigd Koninkrijk. De Britse Eilanden liggen ongeveer 800 kilometer ten zuidoosten van IJsland. Noorwegen ligt ongeveer 950 kilometer ten oosten van IJsland. En dan te bedenken dat de Vikingen IJsland per boot hebben ontdekt. Dat was een mega lange reis. Als je naar het westen kijkt, dan is het dichtstbijzijnde land Canada, dat op meer dan 200 kilometer afstand ligt.

Maar ondanks de geïsoleerde ligging, is IJsland gemakkelijk bereikbaar met het vliegtuig vanuit zowel Noord-Amerika als Europa. Vanuit Nederland is het slechts 3 uurtjes vliegen naar Keflavík in IJsland.

De gevolgen van de ligging van IJsland voor het landschap

De ligging van IJsland heeft een enorm effect op het landschap van het eiland. Dankzij de ligging op de Mid-Atlantische Rug heeft IJsland een uniek geologisch landschap. Het is een van de meest vulkanisch actieve gebieden op aarde. Je vindt er wel honderd vulkanen en warmwaterbronnen. Op veel plekken komt de stoom letterlijk uit de grond en zie je overal borrelende modderpoelen. Een van die plekken is Krýsuvik op het schiereiland Reykjanes.

Door de constante beweging van de tektonische platen, zijn er veel aardbevingen op IJsland. Deze aardbevingen leiden tot het ontstaan van nieuwe bergen, dalen en andere geologische formaties. Dit zorgt voor een constant veranderend en dynamisch landschap.

Daarnaast is er ook veel ijs op IJsland, zoals de naam al doet vermoeden. Er zijn vele gletsjers verspreid over het eiland: 8% van IJsland bestaat uit gletsjers en de grootste is de Vatnajökull. Deze gletsjers zijn een belangrijk onderdeel van het IJslandse landschap en hebben een grote invloed op de vorming van het landschap. Ze snijden door bergen en vormen diepe fjorden, wat resulteert in een prachtig landschap en gletsjermeren.

IJsland ligt zo ver naar het noorden dat het in de wintermaanden bijna continu donker is, terwijl het in de zomer bijna 24 uur per dag licht is. Hierdoor kun je in de winter het noorderlicht spotten en in de zomer de middernachtzon. Deze fenomenen zijn een van de vele redenen waarom mensen naar IJsland op vakantie willen!

Hoe beïnvloedt de ligging van IJsland het klimaat?

Je zou denken dat IJsland, gezien de noordelijke ligging, super koud is. Maar het klimaat is eigenlijk milder dan je zou verwachten. Dat komt door de Golfstroom, een warme zeestroom die warm water van de Golf van Mexico naar de noordelijke Atlantische Oceaan brengt. Deze warme zeestroom zorgt ervoor dat de kustgebieden van IJsland het hele jaar door relatief mild zijn. De gemiddelde temperatuur in de winter ligt rond het vriespunt en in de zomer rond de 10 tot 15 graden Celsius.

Maar dat betekent niet dat het nooit koud wordt in IJsland. De Hooglanden en het noorden van IJsland, verder weg van de warme zeestroom, kunnen behoorlijk koud worden. Daar kunnen de temperaturen in de winter dalen tot wel -10 graden Celsius of lager. En hoewel de zomers milder zijn, zijn ze nog steeds vrij koel in vergelijking met veel andere landen. Maar goed laten we niet vergeten dat we het over IJSland hebben.

Het weer in IJsland kan behoorlijk wisselvallig zijn. Het ene moment kan de zon schijnen en het volgende moment kan het regenen of sneeuwen. Dit is deels te wijten aan de ligging van IJsland in de Noord-Atlantische Oceaan, waar veel lagedrukgebieden ontstaan. Deze lagedrukgebieden brengen vaak wisselvallig en stormachtig weer met zich mee. Dus als je van plan bent om IJsland te bezoeken, is het een goed idee om je voor te bereiden op alle soorten weer! Check daarvoor de pagina benodigdheden.

Mijn persoonlijke tips en ervaringen in IJsland

Lees in mijn e-books alles wat je moet weten voor jouw IJsland reis.

• De ultieme reisgids voor de ringweg
• Reisplanning 15 dagen
• Reisplanning 7 dagen
• Voorbereiding & checklist